Ben jij klaar voor vlier?

Ben jij klaar voor vlier?

In Groningen groeit de vlier weelderig in parkjes, plantsoenen, langs de weg en langs het spoor. Overal waar je je hond kunt uitlaten staat wel een vlierstruik. In de vroege zomer herken je vlier aan de bloemschermen met kleine witte bloesems met een sterke geur. In het najaar veranderen de bloesems in zwarte besjes met rode steeltjes, nog steeds in grote schermen bij elkaar.

Vlier als geneesmiddel

Planten die al lang bekend zijn hebben vaak medicinale eigenschappen. Vlier ook. Wees altijd voorzichtig met vlier, de besjes zelf, de bladeren, en ook de wortels zijn giftig!

De bloesem van de vlier kan gedroogd worden, thee hiervan werkt bloedreinigend en versterkt de afweer. Gekneusde bladeren houden muggen op afstand.

Bessen gekookt en met suiker tot siroop gebonden is goed voor de keel en helpt bij verkoudheid en maagproblemen. De bessen bevatten heel veel vitamine C en ondersteunen daardoor de weerstand en de stofwisseling.

Vlier kan ook gebruikt worden als verfstof, de oude Romeinen gebruikten de zwarte kleurstof uit bast en wortels als haarverf. 

Vlier in de keuken

Zowel van de bloesems als de bessen kunnen veel heerlijke hapjes gemaakt worden. Vlier professionals gebruiken vlier om wijn en jenever te maken, maar in je eigen keuken kun je ook bijvoorbeeld een heerlijke jam maken. Hiervoor heb je alleen vlierbessen, geleisuiker, en wat citroensap nodig. Vlierbessen hebben een pittige smaak en smaken ook uitstekend in combinatie met kruisbessen of bramen.

De bloesemschermen kunnen verwerkt worden tot een soort pannenkoeken. Hiervoor worden de schermen geknipt, goed uitgeklopt tegen beestjes, en dan in een dik pannenkoekbeslag gedoopt. Gefrituurd in een laag olie en besprenkeld met poedersuiker is dit een luchtige en knapperige traktatie.

Ben jij een flierefluiter?

Voor echt ontzettend ouderwets plezier kun je van de vlierboom een fluitje maken. Het witte, sponsachtige merg dat in de takken zit kan er gemakkelijk uit gedrukt worden, waarna een holle steel overblijft. Om een fluitje te maken snijd je een vingerdikke tak van zo’n zes centimeter lengte af. Haal het merg er uit en rond de rand af met een mesje. Nu kun je er op blazen, terwijl je het gat aan de onderkant meer of minder bedekt. Komt er geluid uit? Dan ben je een echte flierefluiter, een lichtzinnige levensgenieter. De pijpjes kunnen ook gebruikt worden om balletjes te schieten. In Griekenland werden dit soort fluitjes “Sambuca’s” genoemd, hier komt de officiele Latijnse naam van de vlier, Sambucus, vandaan. 

Vlierjam Pluk de besjes in de herfst, 400 gram besjes voor 2 grote potten jam. Was de besjes zorgvuldig en kook ze tot ze een moes vormen. Voeg het sap van één citroen en 400 gram geleisuiker toe en kook nog 4 minuten door. Giet de hete jam in brandschone potten, draai de deksel er op, en laat ze even op de kop staan. Als het deksel naar binnen gaat staan en niet meer ingedrukt kan worden, weet je dat de jam luchtdicht is afgesloten en buiten de koelkast bewaard kan worden.

(GdJ)