Verrukkelijk onkruid

Groenafval of avondeten?

Met dit mooie weer komt veel groen al vrolijk boven. Plantjes die we zelf hebben geplant of gezaaid, maar ook plantjes die ons verrassen door zichzelf voort te planten. Zoals de natuur dat nu eenmaal doet. Soms geeft dat leuke verrassing en soms lijkt het een minder leuke verrassing. Want ook zogenaamd "onkruid" groeit en bloeit ... en dat gaan we graag op allerlei manieren te lijf. Net zoals ongedierte, als de hongerige slakken die geregeld onze opgekweekte jonge plantjes op nom-nom-en. Hap. Slik. Weg...

Al dat on-spul... 

Wat kunnen we daar nou het beste tegen doen? 

Of méé doen?

Gezond bestrijden
Veel mensen grijpen nog naar chemische bestrijdingsmiddelen, want ach, zo makkelijk. Maar dit is erg schadelijk voor het milieu. Het is niet zonder reden dat particulieren vanaf november volgend jaar geen chemie meer mogen gebruiken op verhardingen en het ook op groen steeds meer wordt afgeraden en verboden. Het sijpelt van het oppervlaktewater door naar ons grondwater en is dus niet alleen slecht voor het bodemleven en waterleven, maar ook voor ons drinkwater. Om deze reden zijn gemeentes, waterschappen en WMD Water de campagne 'Zonder is Gezonder' begonnen. Op deze site kun je lezen hoe je onkruid en ongedierte op een milieuvriendelijke manier kunt weren uit je tuin en hoe je je tuin hiertoe het beste kunt inrichten.

Of mínder bestrijden?
Is het niet eigenlijk een beetje gek? Dat we zo ons best doen om enerzijds de natuur te doen bloeien en groeien en anderzijds de natuur vastberaden lopen te bestrijden? Dat we in ons geliefd stukje 'natuur-aan-huis' vrolijk van alles lopen uit te trekken en dood te maken, omdat wij besloten hebben dat het 'niet welkom' is? In hoeverre is natuur nog natuur; wát is dan natuur? En waar ligt dan die scheidingslijn die wij deze natuur zo stellig opleggen?

Wat is eigenlijk on-kruid en on-gedierte? Slecht kruid, slecht dier? Geen kruid, geen dier? 
Oskar Kokoschka stelt heel treffend:"Onkruid is het verzet van de natuur tegen het bewind van de tuinlieden." Over het algemeen wordt met onkruid de planten bedoeld die groeien waar je niet wilt dat ze groeien. Bijvoorbeeld tussen je gekweekte planten, of tussen je aangelegde stenen tegels. Een biologische definitie is er niet; wat de één als ongewenst ziet, vindt de ander nuttig. Bijvoorbeeld omdat het op de ene plek overdadig groeit en op een andere schaars is. Of omdat de nuttige eigenschappen

al dan niet bekend zijn.
Met ongedierte worden schadelijke dieren bedoeld. Maar wat dan precies schade is, is onduidelijk. Elk dier brengt in bepaalde mate schade aan en ook de mens zelf heeft niet bepaald een onschadelijke manier van leven... Heeft niet elk levend wezen zijn pro's en con's? En zijn eigen plek en eigen nut in de kringloop?

Natuurlijk; leven met dat wat er is
Dus wat je als ongewenst of schadelijk beschouwt, is afhankelijk van de situatie. En misschien wel vooral aan je manier van kijken. Deze spirituele uitdaging kun je overal plukken en kent zijn eigen manier van oogsten:

"Richt je niet op het krijgen wat je wilt, maar op het willen wat je hebt."

Je kúnt de uitdaging aangaan je minder te richten op hoe je je tuin wílt en meer blij te zijn met hoe je tuin Is. Je blik wat verruimen en verzachten. Wat minder controleren, wat minder hard werken, wat minder be-strijden. Je stukje groen iets meer natuurlijk gedrag toe te staan, het letterlijk en figuurlijk wat minder binnen de perken te houden. Meer de natuurlijke flow volgen, meer "Zijn met dat wat Is".

In de biologisch dynamische hoek zie je deze spirituele grondslag terug. Zo zegt Guurtje Kieft, schrijfster van o.a. de kosmosagenda, dat je door te weren en te bestrijden een antipathie de ether in stuurt. En dat als je tot een diep vertrouwen komt dat er altijd van alles voldoende is, je kunt leren aanvaarden dat deze diersoorten (-en planten) hun taken hebben in het bereiken van evenwicht en harmonie. Zodat je geen last meer hebt van al dit on-spul.

Niet wieden, maar oogsten
Het leukste is dit toch wel als je 'dat wat Is' ook kunt leren waarderen. Bijvoorbeeld door je te verdiepen in het nut van de onkruiden in je tuin. Zodat je minder eten hoeft te kopen. Of leert te overleven als dan toch die olie-crisis uitbreekt. Maar niet in het minst zodat je wat minder onnodig meent te moeten weren uit je tuin. Omdat je geen ongewenste indringers meer ziet, maar voedsel waarvan je rijkelijk kunt oogsten. Klinkt dat niet leuk? En relaxed? Zen enzo?
Gewoon een paar plantjes extra zaaien voor de hongerige slakken. Bijvoorbeeld van de makkelijke en sterke snijbiet, waarvan je regelmatig kunt oogsten. Zo kun je altijd langs je moestuin een walletje neerleggen tegen de slakken. Of - van die andere kant bekeken - een buffet vóór de slakken.

Genoeg gemijmerd - aan de slag!
Hier zie je een kort filmpje over de campagne 'Zonder is Gezonder'. Hierin zie je ook Carolina Verhoeven van De Landskeuken, waar wij pas nog over schreven, die pesto maakt met onkruid. Zij heeft veel kennis in huis over het nut van planten die als onkruid worden gezien en heeft hier enkele recepten staan. Zij geeft geeft ook geregeld interessante lezingen/ workshops, net als De Godin in Haren.
Maak bijvoorbeeld eens:

Brandneteltaartje met eetbare bloemen

Daslooksoep met daslookbloemen en madeliefjes

Of daslookburgers met bloemen van daslook,  dovenetel en vergeet-mij-nietjes

In het boekje Verrukkelijk Onkruid, hier gratis te downloaden, staan zo'n 30 recepten met lokaal onkruid, zoals zevenblad/ hanenpoot, paardenbloem en brandnetel.

Andere mooie boeken zijn het gelijknamige Verrukkelijk Onkruid, het Onkruidboek ("Maak van je vijand een vriend of eet hem gewoon op"), Het grote wildplukboek en de boeken Eetbare natuur, Nooit geweten dat je dit ook kan eten en Eetbare planten, bloemen en zaden uit de vrije natuur.

Ook kweker en freelance publicist Romke van de Kaa, schreef een aantal eigenzinnige tuinboeken. Hij gaf Kassa een heel leuk en interessant interview over bestrijdingsmiddelen waarin hij met name vertelt over schadelijke ingrediënten in bestrijdingsmiddelen. Maar ook dat je beter kunt zorgen voor gezonde planten, dan de symptomen te bestrijden. En hoe je zonder chemische bestrijdingsmiddelen kunt tuinieren, bijvoorbeeld door biologische manieren te vinden of je tuin wat aan te passen zodat je niet zoveel te bestrijden hebt. Ook volgens Romke zou tuinieren niet een strijd moeten zijn en wordt tuinieren met minder strijd gewoonweg een groter genot.

Natuurlijk is er op internet ook van alles te lezen. Zo helpt deze site je onkruiden te herkennen. Mooie basisinformatie staat verder op de sites van Eetbare Wilde Planten, Pluk de Stad en Eetbaar Onkruid. En er zijn natuurlijk ook genoeg leuke blogs over te vinden.

Eet smakelijk en... ENJOY!