Het Geweide Hof, een uitje naar de oorsprong van ons brood

De heerlijke broden van Bakkerij Staghouwer

Bakkerij Staghouwer organiseerde de excursie: naar de oorsprong van ons brood. En aangezien zij fantastisch brood hebben (probeer vooral eens de Cardos Walnoot-Rozijnen) wilde ik graag mee om meer te weten te komen over het waar, hoe en waarom van de granen die in dat heerlijke brood zitten. De excursie wordt gehouden op Het Geweide Hof, Biologisch Landbouw Informatiecentrum. Ik had hier al vaak van gehoord want hier worden de meeste biologische granen geproduceerd voor het brood in onze provincie en nu mocht ik er eindelijk heen! En er zat nog een fantastische lunch van Bakkerij Staghouwer bij ook

Piet van Zanten is de 6e generatie Piet van Zanten, die aan het boeren is aan de Geweideweg in Garmerwolde (echt waar ze heten allemaal Piet). Omstreeks 1840 begon de eerste met een gemend bedrijf, zowel akkerbouw als veehouderij. In de jaren '70 van de vorige eeuw is de intensivering van het boerenbedrijf ook hier toegeslagen en is er gekozen voor enkel akkerbouw. Toen nog gangbare akkerbouw zoals ze dat hier noemen.

De 6e generatie Piet van Zanten

De huidige Piet van Zanten heeft het roer omgegooid naar biologisch door een lezing die hij bijwoonde in 1998. Nee het was geen lezing over het verbeteren van de aarde. Het was een lezing van Darwinkel, als hoge heer was hij verbonden aan de Wageningen Universiteit. Hij vertelde dat de huidige opbrengsten van tarwe, zo'n 9,5 ton tarwe per ha, verhoogd konden worden naar 12, 13 maar waarschijnlijk zelfs wel 14 ton tarwe per ha. Piet en zijn collega boeren vielen bijna van de spreekwoordelijke stoel en hij ging naar huis en nadenken. Want om die verhoogde opbrengst te realiseren was er nog meer kunstmest, preventieve bestrijding en structuurverbeterende middelen nodig dus nog meer kosten en dus nog meer hectare om hetzelfde bedrag te kunnen verdienen. Ja hier moest over nagedacht worden.

Omdat er in die tijd ook een graanoverschot was leek het Piet niet handig om maar meer en meer te produceren dus hij is de omslag gaan maken en in 2002 heeft hij de volledige biologische certificering rond gekregen. Dat is een hele andere manier van werken. Het niet gewenste kruid wordt met een machine verwijderd. Om met deze machine door het veld te kunnen is er een grotere afstand nodig tussen de gewassen en dus een lagere opbrengst. Voorheen waren de opbrengsten zo'n 9,5 ton tarwe per ha, nu spreken we van 4,5 ton tarwe per ha maar de prijs dan ook wel hoger natuurlijk.

Een veld Luzerne. De gele bloemetjes? Niet gewenst kruid maar na verschillende keren precisie maaien komt het allemaal goed hoor!

Binnen de biologische landbouw is de nadruk ook steeds meer op het gebruik van oude rassen komen te liggen. Bij deze rassen is de natuurlijke veerkracht hoger. Door de intensivering van de landbouw en daarmee ook de granen is de nadruk komen te liggen op een zo'n groot mogelijke opbrengst ook al is dit wel gelukt, het is desalniettemin is ten koste gegaan van de smaak. Bij de oude rassen zien we dat de harmonie van het plantje meer op orde is. Er is dus een betere balans tussen smaak, opbrengst, veerkracht e.d..

Oude rassen blijven bestaan dankzij dit bijzondere perceeltje

Om oude rassen te behouden is er een speciaal stukje ingericht om deze een kans te geven om te groeien. Waardoor er nieuwe zaden van oude rassen blijven. Soms wordt er met één van deze rassen een heel veld volgezet nadat er hier goede resultaten mee behaald zijn. Een stukje geschiedenis en toekomst in één.

Waarom het brood zó lekker is?
Toch is het aan de bakker om een lekker brood van deze ingrediënten te maken. Het werken met oude rassen op deze ambachtelijke manier (met gebruik van een molenaar i.p.v. een meelfabriek) vergt veel handwerk, vakwerk en geduld. De bijzondere verhalen van de landbouw en de bakker (zie hier het artikel Bakkerij Staghouwer meer dan biologisch brood) op locatie i.c.m. de heerlijke broodmaaltijd en huisgemaakte soep van Vera van Zanten (ook vangen we nog een glimp op van een knappe zoon die aan het werk is) maken het een topuitje! Na het succes van deze excursie zullen er in de toekomst meerdere excursies georganiseerd worden, deze zullen zeker aangekondigd worden in onze agenda dus hou die vooral in de gaten. Kun je na het lezen van dit artikel niet wachten om de sfeer van oude landbouw te proeven? Kom dan zaterdag 25 juli 2015 naar het Nostalgisch Oogstfeest in Garmerwolde van 13.30 tot 16.30 uur.

Het Geweide Hof
Garmerwolde

Bakkerij Staghouwer
Tolbert/Leek
In Groningen bij o.a. Gezondheidswinkel Nuver en Broodnodig op de Vismarkt
Online bij EKOnoom en BeterBio

Een glimp